Aileleriyle hasat için yola çıktıklarında barınma, sağlık ve beslenme hakları açısından birçok mağduriyet yaşayan bu çocuklarda zihinsel, sosyal, fiziksel ve psikolojik gelişmelerini olumsuz etkiliyor.
Giresun Üniversitesi’nde yapılan çalışmada, mevsimlik tarım işçisi ailelerin çocuklarının, ekonomik zorlukların yanı sıra hasat döneminde temel hak ve özgürlüklere erişim konusunda da sıkıntılar yaşadığı, çocukların zihinsel, sosyal, fiziksel ve psikolojik gelişmelerinin olumsuz etkilendiği tespit edildi.
Giresun Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesinden Doç. Dr. Yasemin Mamur Işıkçı ve Giresun Üniversitesi Eğitim Fakültesinden Dr. Öğr. Üyesi Fatma Hürrem Sünney tarafından yapılan ‘Bir Eylem Araştırması: Gezici Mevsimlik Tarım İşçisi Aile Çocuklarının Katılım Mekanizmalarını Tanıma Durumlarının Geliştirilmesi’ adlı çalışma Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi’nde yayımlandı.
Eylem araştırması olarak yapılan çalışmada, katılımcı gözlem ve görüşme yöntemleri analiz için de içerik analizi yaklaşımı tercih edildi. Araştırmanın çalışma grubunu 2023 Ağustos ayı içinde Ordu’nun Perşembe ilçesinde Giresun Üniversitesi Çocuk Hakları Araştırma Merkezi tarafından yürütülen projeye katılan mevsimlik tarım işçisi ailelerden 130 çocuk oluşturuyor.
Bu çocuklara yönelik olarak resim drama temel matematik öykü anlatımı gibi çeşitli atölyeler düzenlendi. Çocukların birçoğunun Şanlıurfa, Adıyaman, Şırnak, Diyarbakır ve Mardin başta olmak üzere Güneydoğu’nun sosyoekonomik açıdan geri kalmış bölgelerinden geldikleri tespit edildi. Projeye dahil olan çocuklar, proje döneminde tarım faaliyetleri içerisinde bulunmuyor gibi görünseler de çocukların önemli bir kısmı daha önceki hasat dönemlerinde tam zamanlı olarak aileleri ile tarım işçisi olarak çalışıyor. Kaynaklara göre bu çocuklar hasat dönemi dışında geldikleri yerlerde de pazarcılık, karton toplama, hamallık gibi kayıt dışı sektörlerde uzun süreler iş gücüne katılıyor.
Çalışmada, mevsimlik tarım işçisi ailelerinin çocuklarının hasat döneminde aileleriyle birlikte zorunlu olarak göç etmelerinin çocukların gelişimlerini olumsuz etkilediği belirtildi.
Nisan-kasım arasına denk gelen hasat döneminin çocukların okul terki riskini de artırdığı vurgulanan çalışmada, mevsimlik tarım işçisi çocuklarının şikayet ve taleplerini iletebilecekleri mekanizmaları tanıması, sorunlarının daha görünür hale gelmesini sağlayacağı, çocukların katılım mekanizmalarına dahil olmalarının, onların demokratik süreçlere ve haklarına erişimlerini güçlendirdiği kaydedildi.
Özelikle yerel yönetim düzeyinde çocuk meclisleri gibi yapılar, çocukların kendilerine ifade edebilmeleri ve taleplerini yetkili meclislere iletebilmeleri açısından büyük bir fırsat sunuyor. Bu tür mekanizmaların yaygınlaştırılması ve işleyişlerinin daha kapsayıcı hale getirilmesi, özelikle dezavantajlı gruplardan gelen çocukların katılımını artırmak açısından kritik bir önem taşıyor.
Çalışmada, çocukların yerel yönetim düzeyinde katılımlarına olanak veren ve demokratik bir mekanizma olan çocuk meclislerinin oldukça önemli bir rol aldığı, çocukların katılım hakkına vurgu yapması ve bu haklarının geliştirilmesinde yönelik ihtiyaç tespitinde bulunması, ayrıca konu hakkında verilecek bir eğitimin nasıl etki oluşturacağının belirlenmesi açısından önem taşıdığı aktarıldı.
ÇOCUKLARIN, KATILIM MEKANİZMALARINI TANIMALARI ÖNEMLİ
Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Sözleşmesi’nin 12. maddesi, çocukların kendi hayatlarını etkileyen kararlarda söz sahibi olma hakkını tanıyor. Çocuklar, eğitim ve temel haklara erişim konusunda yaşadıkları zorluklarla karşı karşıya kalırken, katılım mekanizmaları sayesinde seslerini duyurabiliyor ve sorunlarını yetkililere iletebiliyor.
Mevsimlik tarım işçisi çocukların okul, yerel ve ulusal katılım mekanizmalarını tanıma ve kullanma durumlarının incelendiği çalışmada yer alan çocukların, okulda şikayetlerini öğretmen ve müdürlere ilettiği, ayrıca söz konusu eğitimler öncesinde çocuk meclisi ve çocuk hakları il komiteleri ve kamu denetçi kurumunu (KDK) tanımadıklarını söyleyen çocukların eğitim sonrası bu yapılara bilinirliklerinin arttığını dile getirdiği kaydedildi.
Çocuklar eğitim ve katılım süreçlerinde toplumsal katkıya odaklanıyorlar ayrıca kalabalık aile yapısı ve uygun çalışma ortamlarının olmayışı çocukların kişisel gelişimlerini ve eğitim süreçlerini olumsuz etkiliyor.
Genel olarak, araştırma çocukların katılım mekanizmalarını tanımı ve kullanma konusundaki farkındalıklarının eğitimle birlikte arttığını gösteriyor.
17:38
News
Türkiye
Türkiye
Türkiye
Türkiye
Türkiye
Türkiye